Η σειρά Grand Theft Auto (GTA) αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο για τη βιομηχανία των βιντεοπαιχνιδιών που άσκησε σημαντικό αντίκτυπο και μεγάλη επιρροή στην εξέλιξη της. Είναι από τους πιο αναγνωρισμένους, δημοφιλείς και επιτυχημένους τίτλους που δημιουργήθηκαν ποτέ.
Με αξέχαστους πρωταγωνιστές και χαρακτήρες, ολόκληρες πόλεις διαθέσιμες για εξερεύνηση και απίστευτες ιστορίες ήταν φυσικό επακόλουθο να επέλθει αυτή η μεγάλη του επιτυχία. Ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματα που προσφέρει η σειρά είναι η ελευθερία που δίνει στον παίκτη να χαράξει και να αναπτύξει όπως θέλει αυτός την πορεία του. Λίγα παιχνίδια κατάφεραν να φέρουν την ισορροπία μεταξύ του θράσους και της ψυχαγωγίας όπως τα κατάφερε το GTA.
Αρκετές φορές όμως βρέθηκε στο στόχαστρο της Πολιτικής και του Τύπου για την εγκληματικότητα στην οποία βασίζεται το παιχνίδι. Από τον πρώτο κιόλας τίτλο λάμβανε αρνητικές κριτικές για την νοοτροπία του. Επίσης έλαβε αρκετές μηνύσεις για διάφορους λόγους, όπως για τη συσχέτιση της ζωής των χαρακτήρων με υπαρκτά πρόσωπα ή για ώθηση εγκληματικών πράξεων στην πραγματική ζωή.
Από τότε που εκτοξεύθηκε η δημοφιλότητα του, οι υπόλοιπες εταιρείες βιντεοπαιχνιδιών άρχισαν να αλλάζουν τη περιορισμένη δομή τους, προσφέροντας μεγαλύτερη ελευθερία στον παίκτη. Σίγουρα αν δεν υπήρχε το GTA, τα βιντεοπαιχνίδια θα ήταν πολύ διαφορετικά σήμερα.
Η αρχή έγινε το 1988 όταν δημιουργήθηκε η εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών DMA Design, η οποία το 1991 κυκλοφόρησε την πρώτη της μεγάλη παγκόσμια επιτυχία, το puzzle game Lemmings. Μια από τις ιδέες της εταιρείας το 1996 ήταν η δημιουργία ενός διασκεδαστικού και γρήγορου βιντεοπαιχνιδιού με αυτοκίνητα και συγκρούσεις που θα έφερε την ονομασία Race’n’Chase. Ο παίκτης θα είχε την επιλογή να διαλέξει την πλευρά του αστυνομικού ή του εγκληματία. Ωστόσο ένα glitch, μετάτρεψε την Αστυνομική δύναμη να δρα πιο επιθετικά. Οι δοκιμαστές του παιχνιδιού βρήκαν το γεγονός αυτό πιο διασκεδαστικό, έτσι η Rockstar τροποποίησε την ιδέα του παιχνιδιού, εξαφανίζοντας την δυνατότητα επιλογής του ρόλου του αστυνομικού και μετονομάζοντας τον τίτλο σε Grand Theft Auto. Κυκλοφόρησε τελικά τον Οκτώβριο του 1997 σε PC, PlayStation και Game Boy Color.
Το πρώτο παιχνίδι φυσικά δεν θυμίζει τους τελευταίους πρόσφατους τίτλους που έχουμε στο μυαλό μας με τα τρισδιάστατα γραφικά, τις παρουσιάσεις των πόλεων και τις απίστευτες πλοκές, αλλά έχει τα κοινά στοιχεία των αποστολών των εγκληματιών που ληστεύουν και σκοτώνουν. Από τον πρώτο τίτλο όμως μας συστάθηκε η νοοτροπία της απολαυστικής οδήγησης και η ελευθερία της πορείας του παίκτη για να ολοκληρώσει αποστολές. Ο παίκτης έβλεπε σε κάτοψη την πόλη και τον χαρακτήρα του και προσπαθούσε να αποκτήσει το σκορ που θα τον έστελνε στο επόμενο στάδιο. Στο παιχνίδι υπήρχε και multiplayer mode.
Οι αντιδράσεις για το GTA ήταν αμφιλεγόμενες. Από τη μια αναγνωρίστηκε η δράση και η ελευθερία του παίκτη που προσέφερε, αλλά από την άλλη έλαβε πολλές αρνητικές κριτικές για την εγκληματική συμπεριφορά στην οποία επικεντρωνόταν και προβλέψεις ότι δεν θα διακριθεί. Παρ’ όλα αυτά έγινε best-seller στο Ηνωμένο Βασίλειο και έτσι τέθηκαν οι βάσεις για δημιουργία sequel παιχνιδιού.
Το GTA 2 περιλάμβανε τεχνικές αναβαθμίσεις και βελτιώσεις χωρίς να έχει όμως μεγάλες αλλαγές στο gameplay σε σχέση με τον προκάτοχο του. Κυκλοφόρησε το 1999 σε PC, PlayStation, Dreamcast και Game Boy Color. Είχε μεγαλύτερο εύρος στους τύπους και στις επιλογές των αποστολών. Η πόλη ήταν μεγαλύτερη και ενεργητική με ρεαλιστικές κινήσεις από τους πεζούς και περισσότερα διαθέσιμα αυτοκίνητα. Τα γραφικά και τα ηχητικά εφέ ήταν εμφανώς βελτιωμένα. Οι κινήσεις του χαρακτήρα γίνονταν πιο άμεσα αντιληπτές από την Αστυνομία, ξεκινώντας το ανθρωποκυνηγητό στις περιπτώσεις παραβιάσεων. Το GTA 2 πήγε εξαιρετικά στις πωλήσεις.
Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησαν και τα expansion packs Grand Theft Auto: London, 1969 και Grand Theft Auto: London, 1961 για τον πρώτο τίτλο της σειράς.
Η συναρπαστική πλοκή και οι αξέχαστες αποστολές άρχισαν να εμφανίζονται στο Grand Theft Auto III που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2001 σε PC, PlayStation 2 και Xbox. Αποτέλεσε μια τεράστια αναβάθμιση σε σχέση με τους προκατόχους του, καθώς η Rockstar Games εκμεταλλεύτηκε την ανάπτυξη της τεχνολογίας των γραφικών παρουσιάζοντας ένα πλήρες τρισδιάστατο παιχνίδι, υλοποιώντας την μεγαλύτερη αναβάθμιση νέου τίτλου ολόκληρης της σειράς.
Ο τρισδιάστατος κόσμος αποτέλεσε επαναστατική βελτίωση, προσέφερε ρεαλιστικότητα και ζωντάνια στο GTA και έδεσε γάντι με τον τίτλο. Το GTA III στηρίχθηκε στην ελευθερία του παίκτη στο να επιλέξει κατά πόσο θα ακολουθεί την κύρια αποστολή, η οποία είχε γίνει πλέον βαθυστόχαστη και εμπλουτισμένη με αναβαθμισμένο σύστημα οδήγησης και μάχης. Το κοινό του παιχνιδιού μεγάλωσε λόγω και της μετάβασης του τίτλου στις κονσόλες νέας γενεάς που προορίζονταν για μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες. Εισήγαγε επίσης τις απολαυστικές κινηματογραφικές σκηνές που εμφανίστηκαν και στους επόμενους τίτλους. Η πόλη απεικονιζόταν πλέον λεπτομερώς λόγω και των τρισδιάστατων γραφικών.
Σε αντίθεση με τους προηγούμενους τίτλους αναγνωρίστηκε ευρέως η αξία του και έλαβε εξαιρετικές κριτικές, με κάποιες να το χαρακτηρίζουν ως «επικό», «καινοτόμο», «ολοκληρωτική εμπειρία». Η επιτυχία του ξεπέρασε ακόμη και τις προσδοκίες που είχαν DMA Design και Rockstar Games. Ήταν το best selling βιντεοπαιχνίδι του 2001 στις ΗΠΑ και συνολικά έχει πέραν των 20 εκατομμυρίων πωλήσεων στις μέρες μας. Λόγω της μεγάλης του εμπορικής επιτυχίας, ακολούθησαν αρκετές απομιμήσεις του παιχνιδιού.
Ακολούθως η Rockstar απέκτησε τα δικαιώματα του παιχνιδιού από την DMA, η οποία ονομάστηκε πλέον Rockstar North.
Η επόμενη προσθήκη της σειράς ήρθε τον Οκτώβριο του 2002 με την ονομασία Grand Theft Auto: Vice City σε PlayStation 2, Xbox και PC. Η Rockstar για αυτό τον τίτλο διατήρησε την πετυχημένη συνταγή του GTA III με το τρισδιάστατο περιβάλλον, εμπλουτίζοντας το με νέα πόλη, αυτοκίνητα και όπλα. Για πρώτη φορά στη σειρά η νέα πόλη αποτελούσε μια φανταστική έκδοση του Miami με την ονομασία Vice City. Το παιχνίδι βασίστηκε στη δραματική γκανγκστερική ταινία Scarface. Αν και δεν είχε τεχνολογικές αναβαθμίσεις σε σχέση με το GTA III, εντούτοις υπήρξαν βελτιώσεις στο gameplay. Η απεικόνιση του Miami της δεκαετίας του 1980 με τα αυτοκίνητα, τα κουστούμια και τα τραγούδια της εποχής ήταν πανέμορφη και ο χαρακτήρας του παιχνιδιού είχε μεγαλύτερο βάθος. Το παιχνίδι έδινε για πρώτη φορά τη δυνατότητα στον παίκτη να κτίσει τη δική του αυτοκρατορία ελέγχοντας περιουσίες και επιχειρήσεις.
Έλαβε εξαιρετικές κριτικές ιδιαίτερα για την μπόλικη δόση μαύρου χιούμορ και τη ρεαλιστική παρουσίαση των ‘80s που προσφέρει. Κέρδισε αρκετούς τίτλους κορυφαίου βιντεοπαιχνιδιού για το 2002 και είχε τις περισσότερες πωλήσεις της χρονιάς παρόλο που κυκλοφόρησε μήνα Οκτώβριο. Αποτέλεσε έμπνευση για τη δημιουργία του prequel Grand Theft Auto: Vice City Stories σε PS2 και PSP όπου περιλάμβανε νέους χαρακτήρες και multiplayer mode.
Το 2004, πάλι μήνα Οκτώβριο, η Rockstar κυκλοφορεί το σήμα κατατεθέν για πολλούς της σειράς, το Grand Theft Auto: San Andreas σε PlayStation 2, Xbox, PC και Mac. Το παιχνίδι έδινε το μέγιστο βαθμό ελευθερίας στον παίκτη να εξελιχθεί όπως θέλει με ευρύτερες επιλογές προσαρμογής του χαρακτήρα και μεγαλύτερη έκταση διαθέσιμη για εξερεύνηση. Πήγε βήματα παραπέρα σε σχέση με τους 2 προηγούμενους τρισδιάστατους τίτλους, καθώς αντί να επικεντρωνόμαστε σε αποστολές στην ίδια πόλη, πλέον υπήρχε ολόκληρη πολιτεία με τις πόλεις του Los Santos, San Fierro και Las Venturas να εναλλάσσονται (πόλεις βασισμένες σε Los Angeles, San Francisco, Las Vegas αντίστοιχα). Το πείραμα πέτυχε καθώς οι λεπτομερείς απεικονίσεις της μητρόπολης και της υπαίθρου ήταν κάτι το πρωτοφανές. Ο παίκτης στο San Andreas είχε ένα πιο στρατηγικό ρόλο, καθώς μπορούσε να βελτιώσει τις ικανότητες του χαρακτήρα του μέσω της γυμναστικής και εξάσκησης στις βολές. Επίσης επιβαλλόταν να τρέφει τον χαρακτήρα του για να παραμείνει στο επιθυμητό βάρος.
Χαρακτηρίστηκε ως το πιο φιλόδοξο και θρυλικό βιντεοπαιχνίδι στην ιστορία, λαμβάνοντας αμέτρητους τίτλους βιντεοπαιχνιδιού της χρονιάς. Πώλησε πέραν των 20 εκατομμύρια αντιτύπων. Η έκταση και το μέγεθος του παιχνιδιού είναι η μεγαλύτερη σε τίτλο GTA.
Με την έλευση των νέων γενεών κονσολών έρχεται ο νέος τίτλος της σειράς, το Grand Theft Auto IV σε PS3, Xbox 360 και PC το 2008 που διαδραματίζεται στη Liberty City (πόλη βασισμένη στη Νέα Υόρκη). Ο τίτλος εκμεταλλεύεται πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει η ανάπτυξη της τεχνολογίας και μας παρουσιάζει ένα αποτέλεσμα που θεωρείτο αδύνατο για τις προηγούμενες κονσόλες. Ο καρτουνίστικος σχεδιασμός που είχαν οι προηγούμενοι τίτλοι αντικαταστάθηκε με πιο ρεαλιστική και λεπτομερή απεικόνιση της πόλης και των χαρακτήρων. Το GTA IV επικεντρώθηκε περισσότερο στην πλοκή και στην εμπειρία του παίκτη. Εκτός από την βελτίωση στην απεικόνιση της πόλης και των γειτονιών της, υπήρξε πιο ρεαλιστική προσομοίωση στις αντιδράσεις των πεζών, στις κινήσεις των αυτοκινήτων και στους πυροβολισμούς.
Ο πρωταγωνιστής του παιχνιδιού Niko Bellic είχε ένα σοβαρό τόνο και με το κυνικό του ύφος και τους προβληματισμούς του μπήκε στις καρδιές των παικτών του τίτλου. Το άλλοτε κωμικό ύφος που συνυπήρχε στη σειρά μετατράπηκε σε μια πλήρη αμφισβήτηση της εφεκτικότητας του Αμερικανικού ονείρου. Το παιχνίδι περιλάμβανε ένα πολύ καλό Multiplayer mode που προσέφερε μεγάλη ποικιλία από Deathmatches, Racing μέχρι Co-op.
Έλαβε εγκωμιαστικές κριτικές, κέρδισε δεκάδες βραβεία παιχνιδιού της χρονιάς και χαρακτηρίστηκε ως μοναδική εμπειρία που άλλαξε για πάντα το gaming και ως ένα από τα καλύτερα παιχνίδια που έγιναν ποτέ. Συνολικά πωλήθηκαν πέραν των 25 εκατομμυρίων αντιτύπων ανά το παγκόσμιο.
Η Rockstar κυκλοφόρησε αργότερα και 2 downloadable επεισόδια για τον τίτλο, το Grand Theft Auto: The Lost and Damned και το Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony τα οποία έλαβαν πολύ καλές κριτικές αφού πρόσθεσαν ενδιαφέρουσες ιστορίες στον βασικό τίτλο. Στις φορητές συσκευές (Nintendo DS, PSP, iOS) κυκλοφόρισε το Grand Theft Auto: Chinatown Wars το 2009 όπου διαδραματιζόταν στην έκδοση της Liberty City του GTA IV.
Το 2013 κυκλοφόρησε το Grand Theft Auto V σε Playstation 3 και Xbox 360 με πλήρως αναβαθμισμένη αναπαράσταση της πόλης του Los Santos, που μας είχε παρουσιαστεί και στο San Andreas, αλλά διαδραματιζόταν στις μέρες μας αυτή τη φορά. Παρ’ όλο που δεν περιείχε τις υπόλοιπες πόλεις του San Andreas, εντούτοις με την πλήρη λεπτομερή απεικόνιση της πόλης και το ενισχυμένο multiplayer mode κέρδισε τους απανταχού gamers.
Το παιχνίδι αποτελεί τεράστια εμπορική επιτυχία και λαμβάνει δεκάδες τέλειες κριτικές μέχρι και στις μέρες μας. Ξεπέρασε το φράγμα των 75 εκατομμυρίων πωλήσεων και συνεχίζει με αμείωτο ρυθμό, παρόλο που κυκλοφόρησε το 2013.
Υπάρχουν και κάποια απίστευτα πραγματικά στοιχεία που αφορούν το παιχνίδι, όπως για παράδειγμα το ότι αρκετοί άνθρωποι προσποιήθηκαν ότι αρρώστησαν μόλις κυκλοφόρησε το GTA V για να «κολλήσουν» πάνω του. Το κόστος παραγωγής του μαζί με την εκστρατεία μάρκετινγκ του ανήλθε στα 265 εκατομμύρια, κάνοντας το το πιο πολυδάπανο βιντεοπαιχνίδι της ιστορίας. Το GTA V όμως τα απόσβεσε αμέσως καθώς έσπασε 6 ρεκόρ πωλήσεων, όπως τις πιο πολλές πωλήσεις στο πρώτο 24ωρο, έχοντας αποφέρει συνολικά πέραν των 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι στιγμής.
Συμπερασματικά αυτός ο Action – Adventure open world τίτλος που ονομάζεται GTA άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη βιομηχανία του gaming και αναμφίβολα την άλλαξε για πάντα, αποδεικνύοντας πόσο απαραίτητη είναι η προσφορά της ελευθερίας στον παίκτη να δράσει όπως επιθυμεί.
Ο τίτλος προσέφερε αξέχαστες εμπειρίες στους απανταχού gamers με τα «σκονάκια» με τους κωδικούς να είναι δίπλα από το σύστημα και προσφέροντας ατέλειωτες ώρες διασκέδασης. Κάποιοι σου έστελναν Rocket launcher, τανκς, άλλοι σε έκαναν μισητό πρόσωπο στους πεζούς, κάποιοι σε έκαναν υγιή και σου έδιναν σφαίρες, ενώ άλλοι σε ετοίμαζαν για πόλεμο καθώς σε έκαναν καταζητούμενου μεγίστου επιπέδου. Φυσικά άλλη χάρη όμως το να ολοκληρώνεις το παιχνίδι χωρίς cheats με το αίσθημα like a boss να σε διακατέχει. Ακόμη και οι μη – gamers όμως σίγουρα έχουν παίξει κάποιο τίτλο της σειράς και έχουν να αναφέρουν κάτι αξιομνημόνευτο για αυτήν.
Κάποιες από τις αποστολές της σειράς έμειναν χαραγμένες στη μνήμη των παικτών ανεξαρτήτως από τα πόσα χρόνια έχουν περάσει όπως End of the Line (GTA: San Andreas), Three Leaf Clover (GTA IV), Father/Son, The Jewel Store Job (GTA V). Η σειρά επίσης μας χάρισε χαρισματικούς πρωταγωνιστές όπως Tommy Vercetti (GTA: Vice City), Carl “CJ” Johnson (GTA: San Andreas), Niko Bellic (GTA IV), Trevor Phillips και Michael De Santa (GTA V) και άλλους αξιομνημόνευτους χαρακτήρες όπως Ken Rosenberg(GTA: Vice City, GTA: San Andreas), Officer Frank Tenpenny (GTA: San Andreas), Brucie Kibbutz (GTA IV).
Με το απίστευτο επίτευγμα των πέραν των 165 εκατομμυρίων πωλήσεων συνολικά σε όλους τους τίτλους, η σειρά έχτισε γερά θεμέλια και σίγουρα θα συνεχίσει να γράφει ιστορία και να μας προσφέρει ατέλειωτες ώρες διασκέδασης.
Geek Cultura 