BBC Dracula: 1ος κύκλος (spoiler free review)

Μαζί με το νέο έτος και τη νέα δεκαετία έχουμε και μια νέα σειρά Dracula. Αυτή τη φορά ήρθε από μια συνεργασία του Netflix και του BBC από τους Steven Moffat και Mark Gatiss. Για την ώρα οι τόνοι παραμένουν χαμηλοί για την εν λόγω σειρά. Λογικό το βρίσκω, αφού έχει λίγο τα χάλια της ή έστω είναι κάτω του μετρίου και ίσως να μην δει δεύτερο κύκλο. Δυστυχώς δεν γράφω στην αγγλική να κάνω με φυσικότητα και το σχετικό με τους βρικόλακες λογοπαίγνιο “oh boy it sucks…”. (ντουμ τουμ τςςςς)

Είχαμε μόνο έξι χρόνια να δούμε σειρά για τον συγκεκριμένο αν μη τι άλλο θρυλικό χαρακτήρα. Η πιο πρόσφατη ήταν το Dracula με πρωταγωνιστή τον Jonathan Rhys Meyers. Ήταν αρκετά τίμιο το εγχείρημα της, με όχι και την καλύτερη εκτέλεση. Δεν συγκέντρωσε την αναγκαία απήχηση και κόπηκε. Καλά ο Rhys Meyers δεν ήταν και ο πιο κατάλληλος για τον ρόλο. Τέλος πάντων ας δούμε, τι παίζει με τη νέα σειρά. Το δημιουργικό δίδυμο Moffat – Gatiss εδώ και αρκετά χρόνια έχει πάρει μια άκρως κατηφορική πορεία. Ο Moffat ξεκίνησε να κατηφορίζει με γοργούς ρυθμούς στο Doctor Who στα χρόνια του Capaldi με τον Gatiss να συμμετέχει σε αυτή την περίοδο μια φορά νομίζω ως ηθοποιός και κάμποσες στο σενάριο μερικών επεισοδίων, πριν αποχωρήσουν οριστικά και οι δύο, με την σειρά να πραγματοποιεί μια – αποτυχημένη για την ώρα – αλλαγή εποχής. Αντιστοίχως ο τελευταίος κύκλος του Sherlock, το οποίο αποτελεί την κατεξοχήν επιτυχημένη συνεργασία τους γενικά, είναι αδιαμφισβήτητα ο χειρότερος των τεσσάρων. Σειρά λοιπόν τώρα είχε, για κακή του τύχη αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα, ο Dracula. Μιλάμε για ένα mini series τριών επεισοδίων της μιάμισης ώρα το καθένα, δηλαδή ακολουθεί τη φόρμα του Sherlock. Η ιστορία ξεκινά να διαδραματίζεται το 1897. Στο πρώτο μέρος μας παρουσιάζεται ο Dracula στο κάστρο του, όπου αναζωογονείται και θέτει ως στόχο να ταξιδέψει στην Βρετανία. Στο δεύτερο βλέπουμε το τι συνέβη στο πλοίο κατά το ταξίδι του, ενώ στο τρίτο έχουμε μεταφερθεί στη σύγχρονη εποχή. Το «πώς;» και το «γιατί;» δεν το αποκαλύπτω για ευνόητους λόγους.

Η σειρά χάνει στους περισσότερους τομείς. Είναι ανιαρή, σχετικά προβλέψιμη και φαίνεται μερικές φορές φθηνή από άποψη παραγωγής. Μπορεί να μην είναι απαραίτητα αλλά φαίνεται έτσι. Για την ώρα ας επισημάνω τα λίγα καλά της κατ’ εμέ. Μου άρεσε η προσπάθεια, κι ας απέτυχε ξεκάθαρα, για ανανέωση – ή και αποδόμηση αν θέλετε – του χαρακτήρα του Dracula και κάποιων μύθων περί βρικολάκων κι όχι μόνο. Δηλαδή σαν ιδέα, ότι υπάρχουν πράγματα, που έχουν διαφύγει του Dracula, καθώς κι ο ίδιος έχει χαθεί εντός κάποιων εκ των μύθων γύρω από αυτόν, ήταν αρκετά έξυπνη κι ας μην ήταν πρωτότυπη. Επίσης καλή ήταν η ιδέα της συνέχισης της συνείδησης και της αίσθησης εντός του σώματος μετά τον θάνατο και, ότι λόγω αυτής της συνέχισης, ο άλλος μπορεί να ξεχάσει, ότι πέθανε. Φυσικά και οι δύο ιδέες είναι αρκετά παλιές. Με τον τρόπο, που δόθηκαν πάντως, είναι σχεδόν ολόιδιες με δύο από το σύμπαν του Doctor Who. Η πρώτη είναι από ένα επεισόδιο του Torchwood και η δεύτερη από ένα του Doctor Who. Όπως και να ‘χει παραμένουν καλές και έδεσαν ωραία με το θέμα της σειράς. Και ο τρόπος, με τον οποίο ο Dracula επιλέγει τα θύματα του, ήταν καλή ιδέα. Οι περισσότερες ιδέες συνδυάστηκαν και με αντίστοιχα plot twists, κάποια λίγα εκ των οποίων ήταν καλά και επιτυχημένα.

Μου άρεσε επίσης, ότι αντιπαράλληλα με την προαναφερθείσα νεωτεριστική κατά κύριο λόγο ανανέωση – αναδόμηση προτίμησαν να κινηθούν αισθητικά προς κάτι πιο κλασικό, προς στο ύφος του Dracula του Christopher Lee δηλαδή. Να μου πεις αν ο πρωταγωνιστής δεν είναι ψηλός, με σκούρα μαλλιά, ψιλογοητευτικός εξυπνάκιας, ντυμένος κομψά με μακριά πανωφόρια, δεν είναι πρωταγωνιστής του Moffat, οπότε μάλλον συμπτωματικά δούλεψε τόσο καλά και με το Dracula η φόρμα. Τέλος πάντων. Η επιλογή του Claes Bang ως Dracula ήταν τίμια. Δεν έμεινα με το στόμα ανοικτό, αλλά νομίζω, ότι θα του πήγαινε ακόμη περισσότερο ο ρόλος υπό άλλες συνθήκες. Το παρουσιαστικό το έχει πάντως. Η σειρά σε διάφορα σημεία αποδίδει φόρο τιμής στην παράδοση του horror και των “τεράτων”, στην οποία ανήκει, κυρίως μέσω χαρακτηριστικών πλάνων ως αναφορά σε παλιότερες εμβληματικές σκηνές – στιγμές.

Μια από τις σχετικά μεγάλες αλλαγές της σειράς, ήταν η αλλαγή φύλου του χαρακτήρα του Van Helsing, δηλαδή του παραδοσιακού αντίπαλου δέους του Dracula. Τέτοιου τύπου αλλαγές συνήθως με βρίσκουν κάθετα αντίθετο κι ας μην έγινε τουλάχιστον σύμφωνα με τις δηλώσεις των δημιουργών για τους συνήθεις πλέον λόγους αυτή τη φορά. Παρ’ όλα αυτά, αυτό, που μου άρεσε πολύ και οφείλω να το συγκαταλέξω δίχως δεύτερη σκέψη στα θετικά, ήταν ο τρόπος, με τον οποίο έγινε αυτή η αλλαγή. Δηλαδή δεν έκαναν την συνηθισμένη και άκρως προβληματική ηλιθιότητα να κρατήσουν ίδιον τον χαρακτήρα του Van Helsing και απλά τώρα να είναι γυναίκα, αλλά έφτιαξαν ουσιαστικά έναν νέο χαρακτήρα, μια που στην πρωταρχική ιστορία είναι αρκετά διαφορετικός, αυτόν της Agatha, ο οποίος χαρακτήρας παρά τις αδυναμίες του, που θα αναφέρω παρακάτω, στέκεται ως οντότητα από μόνος του μες στην ιστορία. Όπως δήλωσαν οι Moffat – Gatiss ξεκίνησαν τον χαρακτήρα ως «η άθεη καλόγρια» και έγινε Van Helsing στη συνέχεια. Το πιο δυνατό σημείο της σειράς πάντως είναι το make up και κάποια πρακτικά εφέ, όπου βλέπεις πολύ καλή δουλειά ειδικά στους νεκροζώντανους. Στο τελευταίο επεισόδιο βλέπουμε την καλύτερη περίπτωση αυτού. Κάποιες λίγες φορές είχε κι έξυπνο/καλό χιούμορ.

Πάμε τώρα στα ελαττώματα της σειράς με τα κυριότερα να είναι η ιστορία και οι διάλογοι. Η ιστορία της είναι αδιάφορη – ίσως και ανύπαρκτη – , όχι επειδή την έχουμε ξαναδεί μερικώς μέσα από τις τόσες μεταφορές σε μικρή και μεγάλη οθόνη, αλλά γιατί δεν έχει τίποτα να δώσει. Στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην προαναφερθείσα αναδόμηση, η οποία από τη στιγμή, που απέτυχε, πήρε μαζί της κι όλα τα υπόλοιπα. Το κεντρικό θέμα της είναι μια προσπάθεια για εμβάθυνση και ανάλυση του ψυχολογικού κόσμου και του χαρακτήρα του Dracula, οι οποίες εκφράζονται κατά κύριο λόγο από τον χαρακτήρα της Van Helsing. Γιατί ο Dracula και οι κανόνες των βρικολάκων λειτουργούν έτσι, όπως λειτουργούν, γιατί το Κακό είναι Κακό και πάει λέγοντας, είναι κάποια από τα κύρια ερωτήματα. Έσκαψαν, έσκαψαν και τελικά αυτό, που βρήκαν και μας είπαν ήταν μια μπούρδα. Κλασικός Moffat, έχει μια καλή αρχική ιδέα, δεν ξέρει πως να την ολοκληρώσει και στο τέλος τα κάνει όλα μαντάρα ντύνοντας τα με γραφικές ηθικολογίες και τα συναφή. Δηλαδή ακόμα κι αν πούμε, ότι παλεύεται η σειρά γενικά, το τέλος της την καταστρέφει και την αναιρεί.

Τα παράλογα φυσικά δεν έλειψαν. Από την μια για παράδειγμα ανάγουν κάποια βασικά – κλασικά γνωρίσματα του χαρακτήρα (π.χ. ο Dracula πρέπει να προσκληθεί από κάποιον/α για να εισέλθει σε ένα κτήριο) σε ψυχολογικά αίτια απογυμνώνοντας τα από την παραδοσιακά ξεκάθαρη μεταφυσική τους διάσταση και πηγή, ενώ από την άλλη συγγενείς ιδιότητες, (π.χ. ο Dracula μπορεί να μεταμορφωθεί σε λύκο), παραμένουν μεταφυσικές. Εμ χαρά μου, δεν γίνεται να τα παίξεις διπλό ταμπλό αυτά, είναι αλληλένδετα. Εντάξει είναι κατανοητό, ότι πολλές από τις λαϊκές παραδόσεις και τους μύθους περί βρικολάκων δεν έχουν ιδιαίτερη λογική και μπορούν να δώσουν τροφή για αναθεώρηση του χαρακτήρα, αλλά όσο το προεκτείνεις αυτό – μιλώντας πάντα έτσι όπως συμβαίνει στη σειρά -. τόσο μεγαλώνει η αστάθεια της όλης προσέγγισης. Δεν γίνεται από την μια να ενσαρκώνει ο ίδιος χαρακτήρας το απόλυτο μεταφυσικό Κακό, αποδεικνύοντας θεωρητικά έτσι το αντίθετο του, όπως ειπώθηκε και μες στη σειρά, δηλαδή την ύπαρξη του χριστιανικού Θεού (που λειτουργεί ως το απόλυτο μεταφυσικό Καλό στην περίπτωση μας) και από την άλλη η όλη αντίθεση και έχθρα να ανάγεται σε καθαρά ψυχολογικά και «ανθρώπινα» αν και βρικόλακας αίτια.

Με όλο αυτό το θέατρο του παραλόγου ή έστω του παράδοξου έρχεται να συνδυαστεί μια πληθώρα επιτηδευμένων αναχρονισμών στους διαλόγους και στους χαρακτήρες. Εντάξει αυτό είναι κλασικό και των Moffat – Gatiss και των περισσότερων αν όχι όλων των σύγχρονων σειρών (καλά και των παλιών εννοείται). Δηλαδή σύγχρονες οπτικές και αντιλήψεις αποδίδονται σε παλαιότερες εποχές. Ο χαρακτήρας της Van Helsing είναι στα όρια για παράδειγμα από άποψη συμπεριφοράς, σκεπτικού και δηλώσεων, οι οποίες είναι πολύ πιο σύγχρονες, από όσο θα έπρεπε. Αντίστοιχα ο χαρακτήρας του Dracula, μου φάνηκε να έχει κάποιους παραλληλισμούς με αυτόν του Lucifer από την ομώνυμη σειρά, κάτι που δεν του πήγαινε ιδιαίτερα. Ίσως είναι η ιδέα μου, ίσως ήταν και γραμμή από το Netflix, μια που συστεγάζονται εν μέρει οι δυο σειρές. Βρήκα απίστευτα αστείο – ή και γελοίο – πάντως, ότι η Agatha και η απόγονος της Zoe παίζονται από την ίδια ηθοποιό την Dolly Wells και σχεδόν με την ίδια προφορά. Μου θύμισε κάτι κλασικές κωμωδίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπου π.χ. ο Κωνσταντάρας ή ο Βέγγος παίζουν τον γιο και τον πατέρα με ένα μουστάκι διαφορά. Οι ερμηνείες των Bang και Wells δεν είναι κάτι το τρελό, τις λες αξιοπρεπείς αλλά ως εκεί. Θεωρώ σαφώς καλύτερο τον Bang πάντως και στην ερμηνεία και σαν δέσιμο ηθοποιού με ρόλου/χαρακτήρα. Με εξαίρεση ένα πολύ καλό σημείο στο τέλος του τρίτου επεισοδίου η μουσική συνοδεία ήταν ουσιαστικά άφαντη.

Το Dracula λοιπόν των Moffat – Gatiss έχει κάποιες καλές (γνωστές) ιδέες και στιγμές εδώ κι εκεί αλλά γενικά δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Έχει αρκετές αδυναμίες, αρκετές αυτοαναιρέσεις, είναι βαρετό και δεν έχει κάτι συγκεκριμένο να πει πέραν της προσπάθειας αναθεώρησης. Δεν τσουλάει πολύ η κατάσταση. Από ένα σημείο και μετά το έβλεπα και για να κάνω την εν λόγω κριτική, όχι τόσο γιατί με τραβούσε. Τον ψιλοκλαίω τον χρόνο μου η αλήθεια είναι. Για να μασουλάς κάτι παράλληλα ίσως κάνει, για κάτι παραπάνω δε θα το πρότεινα.

Υ.Γ. Εννοείται, ότι όλα τα “Dracula” διαβάζονται «Δράκουλας», όπως το “Mickey Mouse” – «μίκι μάου» κτλ. για να βλέπουμε τα lower και τα proficiency να αυταναφλέγονται….

Υ.Γ.2. Μια που η μουσική τη σειράς ήταν άφαντη, ας θυμηθούμε τη μουσικάρα του Wojciech Kilar από το αγαπημένο Bram Stoker’s Dracula (1992) του Francis Ford Coppola.